HSP kind in december

De feestdagen komen eraan. De ene ouder kijkt er het hele jaar al naar uit, terwijl de ander er niets bijzonders aan vindt. Dit jaar zijn de feestdagen ook nog eens anders door de COVID-19 regels. Hoe ga jij als ouder nu om met een hooggevoelig kind? Schiet je in de stress/angst of geef je je vol overgave over aan het leven? Wat zegt dit over jou als ouder en wat is de invloed daarvan op een hooggevoelig kind?

Orchideeën

Sinds de jaren negentig bestaat er een aanvullend type temperament, namelijk: hooggevoeligheid oftewel hoogsensitief. Kinderen van dit type temperament hebben een opmerkzaam zenuwstelsel. De hersenen verwerken de informatie die binnenkomt grondiger dan bij niet-hooggevoelige kinderen. Hooggevoelige kinderen kun je ook wel vergelijken met orchideeën: wanneer je ze consequent aandacht, liefde en water geeft, bloeien ze op tot de mooiste creaties. Niet-hooggevoelige kinderen kun je vergelijken met paardenbloemen: wanneer je ze een lange tijd vergeet water te geven of er met een grasmaaier overheen gaat, blijven ze niettemin gestaag doorgroeien. Hooggevoelige kinderen kunnen op verschillende vlakken sensitief zijn. Het ene kind is gevoeliger voor de prikkels van buitenaf, terwijl het andere kind gevoeliger is voor de sfeer die in de ruimte heerst. Hoe reageer je op je kind? Kijk je naar wat je kind nodig heeft? In periodes van spanning, zoals rond de feestdagen, is het nog belangrijker om te kijken naar wat je kind nodig heeft! Dit jaar zullen de feestdagen anders verlopen dan anders. Het zijn omstandigheden die niemand aan had zien komen. De teleurstelling bij kinderen over de Sinterklaasintocht die niet doorgaat. En tegen de tijd dat Kerst voor de deur staat, mogen wij wellicht maar een heel beperkt aantal mensen uitnodigen. Geeft je dit frustratie of opluchting? De houding die jij als ouder aanneemt in een situatie, neemt je kind van je over. Zij zullen je reactie kopiëren.

Wat voelt je kind?

Buikpijn staat bij kinderen synoniem voor alles wat zij ervaren in het hier en nu. Wanneer de feestdagen zich aandienen, hoor je geregeld bij kinderen dat ze buikpijn hebben. Vorig jaar hoorde ik rond deze tijd een ouder op straat tegen een kind zeggen dat het allemaal wel meeviel en echt niet zo spannend was. Wat ik mij afvroeg: waarom vraagt de ouder in deze situatie niet naar de gevoelens van het kind? Waarom hij of zij pijn voelt? De woordenschat van kinderen is nog niet volledig ontwikkeld om in woorden uit te drukken hoe zij zich voelen. Ook als volwassenen staan we geregeld met de mond vol tanden als iemand ons vraagt waarom we precies verdrietig zijn. Voor kinderen is ‘buikpijn’ een alomvattend woord dat aangeeft wat ze voelen aan spanningen, pijntjes en emoties. Waarom zou jij als volwassene dit wegwuiven in plaats van te erkennen wat je kind waarneemt? Vraag bijvoorbeeld als ouder aan je kind: “Voel je alleen pijn in je buik of ook ergens anders?” Erkenning is het belangrijkst; dat het oké is wat je kind voelt en dat het er mag zijn. Dat de situatie rondom Sinterklaas inderdaad spannend is. Het is op zo’n moment van ondergeschikt belang of het ‘waar’ is of niet. Emoties die je erkent, er laat zijn, vinden vanzelf hun weg en krijgen een plek.

De sleutel: communicatie

Op het moment dat je met de familie aan tafel zit, begint je kind te zeuren en/of te dreinen. Hij of zij is uitgegeten en verveelt zich. Het heen en weer bewegen en continu wippen op de stoel bevordert ook de communicatie tussen de volwassenen onderling niet. Hoe verleidelijk is het om nu een mobiel of iPad aan je kind te geven, zodat het weer rustig gaat zitten? Is dit de oplossing? Waar is de communicatie gebleven? Dit is iets waar ik me persoonlijk veel zorgen over maak. Alle basisschoolkinderen hebben tegenwoordig de nieuwste telefoon! Communicatie is de sleutel tot werkelijk alles in het leven, ook in het geval van je kind! Wat kun je bijvoorbeeld in bovengeschetste situatie doen? Ga in gesprek met je kind door open vragen te stellen, daardoor leid je het af.

Tips

• Maak het aantrekkelijk voor je kind en betrek hem/haar bij het proces van begin tot eind. Ga samen toetjes maken. Laat hun creativiteit de vrije loop. Hoe leuk is het voor je kind het toetje dat hij/zij met jou heeft gemaakt te serveren?
• Ga in gesprek met je kind en vertel wat hem/haar te wachten staat met de feestdagen. Laat bijvoorbeeld op de klok zien hoe laat Sinterklaas langskomt met cadeautjes. Geef de dag structuur, zodat je hooggevoelige kind niet voor verassingen komt te staan. Zo kun je ’s morgens, bijvoorbeeld aan de hand van een bord of plaatjes, vertellen hoe de dag eruit gaat zien. Op deze manier weet je kind waar hij/zij aan toe is.
• Bespreek de emoties met je kind. Als je kind aangeeft dat hij/zij buikpijn heeft, vraag aan hoe buikpijn aanvoelt en of het ook op andere plekken pijn doet. Hiervoor kan je het door mij ontwikkelde emotiedagboek Hoe zit jij in je vel? Dit is een dagboek met standaard situatieschetsen met bijbehorende stickers en kleurplaten, zodat de belevingswereld van het kind toegankelijk wordt voor jou als ouder. Erken de pijn die je kind voelt, luister ernaar en geeft er gehoor aan. Je zult zien dat de buikpijn snel afzakt.

Ik wens je hele mooie feestdagen toe, samen met je kind!

Veerle Wagenaar is pedagoge en verpleegkundige en de drijvende kracht achter Coaching Veerkracht. In haar praktijk begeleidt ze kinderen die, net als zij, hooggevoelig zijn en een zesde zintuig hebben. Daarnaast heeft ze een eigen emotiedagboek voor kinderen ontwikkeld, zodat hun belevingswereld toegankelijker wordt voor ouders. Haar stelling luidt: ‘Het begint allemaal bij de ouders’. www.coachingveerkracht.com