IJsbrand Rogge

Afgelopen oktober interviewde ParaVisie Magazine IJsbrand Rogge, de foto- en videograaf die van kinds af aan geïnteresseerd was in en schreef over het paranormale. Slechts drie maanden daarna overleed hij. Omdat er in een gedrukt magazine altijd beperkte ruimte is, moesten we sommige delen uit het verslag van het lange gesprek dat we met hem hadden schrappen. Bijvoorbeeld die delen waarin hij vertelde over de oorlogstijd en de jaren erna. Maar gelukkig is daar altijd het world wide web nog. Hierbij dus, zoals beloofd, woordjes en zinnetjes die het blad niet haalden.

~~~~~~

IJsbrand wordt geboren in dezelfde maand als Anne Frank (mei 1929) en maakt de oorlog dus heel bewust mee. De vooroorlogse jaren kenmerken zich, in zijn beleving althans, door algehele malaise en neerslachtigheid. Zíjn wereld echter, wordt vanuit onverwachte hoek van kleur voorzien: “Via mijn tante kwam ons gezin, tot chagrijn van mijn vader, in aanraking met de theosofie. Ook moeder raakte door die relatief nieuwe spirituele stroming geënthousiasmeerd en voor ik het wist speelde ik op de Keizersgracht, waar het theosofisch hoofdkwartier zich bevond, met andere theosofenkindjes mirakelspelen. Ik ben dankbaar dat ik in deze sfeer en aan de hand van dit brede referentiekader, waarin alle godsdiensten gelijkwaardig zijn, mocht opgroeien. De meeste tijdgenootjes werd kregen op godsdienstig gebied slechts een verstikkende, enggeestige christelijke moraal voorgeschoteld. Bovendien konden wij theosofen uitzien naar de terugkeer van ‘De Meesters’ in 1975, waarvoor wij de wegbereiders zouden zijn. Nou, dat gaf de burger weer wat moed en perspectief natuurlijk!”

Hong Kong, 1949

De oorlogsjaren zijn zwaar: IJsbrand duikt als puber onder om aan een oproep voor arbeidsinzet in Duitsland te ontkomen en onderneemt meerdere hongertochten om aan eten te komen. Desalniettemin typeert hij deze tijd óók als ‘avontuurlijk’, in tegenstelling tot de eerste jaren ná de oorlog: “Die waren maar saai!” Het zal deels zijn geweest om aan deze saaiheid te ontsnappen en deels vanwege de inzet en positieve betrokkenheid van zijn vader en andere familieleden bij zijn toekomst, dat, na eerst de HBS afgerond te hebben, IJsbrand reageert op een functie bij de Nederlands-Indische Handelsbank in het Verre Oosten. “De HBS bracht je wel degelijk in contact met een andere sociale klasse, iets waarover ik vóór die tijd alleen maar kon dromen. Ik zie mezelf nog over de uitgestorven grachten wandelen met mijn vader. Af en toe gluurden we bij statige bankfilialen naar binnen waar alles van marmer was en chique mensen in pakken de loketten bemanden. Een ver-van-mijn-bedshow! Maar dat diploma opende letterlijk en figuurlijk deuren. En een gelukje moet je soms hebben. Het is dat mijn oom toevallig een advertentie van genoemde Handelsbank in de krant zag staan waarin jongelui voor uitzending naar ‘de Oriënt’ gevraagd werden én dat ik tijdens mijn zeilweek in Sneek tijd vrij kon maken om daarop reageren, anders had mijn leven wellicht een héél andere wending genomen.”

Spitsbergen, 2009

Ook de ouders van IJsbrand zijn verguld met zijn uitverkiezing, maar uiteraard zien zij ook op tegen het gemis. In die tijd waren er nog geen computers, laat staan mobieltjes. Een kort en krakerig telefoongesprekje of een telegram eens in de zoveel tijd, daar moest men het mee doen. Dat kan anders, moet de jonge IJsbrand hebben gedacht. Hij koopt een camera en filmt, voor de achterblijvers, vanaf dag 1 van zijn avontuur het leven, allereerst in Singapore en daarna in Hongkong en, nog wat later, Japan. ‘Overweldigend’ en ‘uitdagend’ zijn kwalificaties die zijn allereerste ervaringen het best omschrijven. IJsbrand: “Ik was natuurlijk nog zo groen als gras. Amsterdam mag een aardig stadje geweest zijn in die tijd, de steden waar ik tijdens mijn detachering in terechtkwam waren echte metropolen. Het uitgaansgebeuren was van ongekende omvang, waarbij de drank rijkelijk vloeide en diverse andere verleidingen op iedere straathoek verkrijgbaar waren. Ik was daar niet zo van, spaarde liever voor een nieuwe camera. Wat ik qua werkzaamheden lastig vond, is dat er van je verwacht werd dat je als nieuweling het werk ging beoordelen en monitoren van klerken die daar al dertig jaar werkten en, eerlijk is eerlijk, veel meer verstand hadden van praktisch bankieren dan ik.”

De mens en het onbekende: https://wichm.home.xs4all.nl/

YouTube-archief: https://www.youtube.com/@michaelijsbrand